نیترات کبالت یکی از ترکیبات معدنی و نمک عنصر کبالت میباشد که فرمول شیمیایی آن Co(NO3)2 میباشد . فرم ابدار این ترکیب به صورت شش ابه با فرمول شیمیایی Co(NO3)2·6H2O متداول ترین فرم این ترکیب معدنی میباشد .
در جدول زیر برخی از خواص فیزیکی و شیمیایی این ماده ذکر شده است:
خواص |
مقادیر |
|
خشک |
شش آبه |
|
فرمول شیمیایی |
Co(NO3)2 |
Co(NO3)2·6H2O |
جرم مولی |
|
291.03 g/mol |
شکل ظاهری |
پودر قرمز |
کریستال قرمز |
دانسیته |
2.49 g/cm3 |
1.87 g/cm3 |
نقطه ذوب |
100 °C (212 °F; 373 K) decomposes (anhydrous) |
55 °C (hexahydrate) |
نقطه جوش |
100 to 105 °C (212 to 221 °F; 373 to 378 K) decomposes (anhydrous) |
74 °C, decomposes (hexahydrate) |
حلالیت در اب |
84.03 g/100 mL (0 °C) |
|
حلالیت در سایر حلال ها |
در الکل،استون،اتانول،امونیاکو متانول محلول است |
روش تولید این ماده از واکنش کبالت فلزی با اکسید یا کربنات یا اسید نیتریک مطابق با واکنش هایی که در زیر نوشته شده است میباشد .
Co + 4 HNO3 + 4 H2O → Co(H2O)6(NO3)2 + 2 NO2
CoO + 2 HNO3 + 5 H2O → Co(H2O)6(NO3)2
CoCO3 + 2 HNO3 + 5 H2O → Co(H2O)6(NO3)2 + CO2
به این منظور ابتدا کبالت فلزی در ظرف مخصوص واکنش قرار دارد که بعد از افزودن اسید نیتریک دما در 20 الی 200 درجه سلسیوس و فشار نیم تا 0.05 پاسکال تنظیم میشود .مدت زمان انجام واکنش 1 تا 10 ساعت است.
موارد مصرف و کاربردها
نیترات کبالت یکی از مواد اولیه مهم در صنایع تولید کننده رنگ و جوهر است. همچنین در ابکاری کبالت به منظور نشاندن لایه ای از جنس کبالت بر روی سطوح دیگر از این نمک کبالت استفاده میشود با همین روش به منوظر اصلاح سطح با کبالت و افزایش میزان مقاومت از طریق ابکاری استفاده میشود.
در ساختمان الکترودهای باتری های ثانویه یا باتری های قابل شارژ که امروزه استفاده از انها در سراسر جهان بسیار متداول شده است از این نمک کبالت استفاده شده است .به طور کلی میتوان گفت نیترات کبالت به عنوان یکی از منابع مهم کبالت با خلوص بالا در الکترونیک و صنایع مشابه بسیار کاربرد دارد .
یکی دیگر از کاربردهایی که این ترکیب معدن بر پایه کبالت دارد استفاده از ان در تولید کاتالیست هایی است که مبتنی بر کبالت میباشند . این نوع از کاتالیزورها کاربردهای بسیاری در صنایع گوناگون داشته و به خصوص از انها در صنایع نفت و پتروشیمی در فرایند های مرتبط با تبدیل گاز به مایع که طی این پروسه گاز طبیعی به هیدروکربن های بلند تر تبدیل میشود مورد استفاده قرار میگیرد.