اسید اگزالیک که با نام اتاندونیک اسید نیز شناخته میشود ماده ای شیمیایی است که در مجموعه کربوکسیلیک اسیدها قرار میگیرد . این ماده به دو فرم خشک و هیدراته یا اب پوشیده تولید میشود .
برخی از خصوصیات این ماده در جدول زیر ذکر شده است :
خواص |
مقادیر |
مقادیر |
|
خشک |
هیدراته |
فرمول شیمیایی |
C2H2O4 |
C2H2O4.2H2O |
وزن مولی |
90.034g/mol |
126.065g/mol |
شکل ظاهری |
White crystals |
White crystals |
بو |
odorless |
odorless |
دانسیته |
1.90g/cm3 |
1.653g/cm3 |
نقطه ذوب |
189-191C |
101.5C |
حلالیت در آب |
90-100g/mol |
|
حلالیت در اتانول |
237g/mol |
|
حلالیت در دی اتیل اتر |
14g/mol |
برای تولید این ترکیب از واکنش کربوهیدرات با اسید نیتریک استفاده میشود . در این واکنش وانادیم پنتا اکسید به عنوان کاتالیزور استفاده میشود. برای تولید این محصول میتوان از روش های دیگری نیز استفاده کرد .برهمکنش پروپیلن با HVO3 و حرارت بالا، تخمیر محلول شکر ،اکسیداسیون کربوهیدرات با نیتریک اسید ،برهمکنش فرمات سدیم با کاتالیست قلیایی .
این ماده در بدن انسان تولید میشود همچنین میتوان ان را به صورت طبیعی از منابع غذایی مانندبرگ جعفری،آجیل،موز،کاکائو،شکلات،بادام،ریواس و ... جذب کند. اسید اسکربیک یا ویتامین سی در بدن انسان طی واکنش سوخت و ساز به اگزالات تبدیل میشود . این ماده میتواند هنگام دفع در روده یا مجاری ادرار با جذب کلسیم و اهن به کلسیم اگزالات و اهن اگزالات تبدیل میشود.که به وسیله ادرار از بدن دفع میشود. اما مقادیر بالای ان میتواند ایجاد سنگ کلیه و کمبود مواد معدنی میشود.
اسید اگزالیک چه کاربردهایی دارد ؟
این ماده در تولید محصولات شوینده و پاک کننده که خاصیت سفید کنندگی و استرلیزه کنندگی دارد برای استفاده در مصارف خانگی استفاده میشود.پاک کننده های حاوی این ماده برای استفاده و حذف الایند های روی سطوح سنگی و چوبی استفاده میشود.
علاوه بر این این ماده برای پاک کردن زنگ اهن از روی سطوح فلزی کاربرد دارد .
از دیگر کاربردهای این ماده میتوان به استفاده از ان در زنبورداری اشاره کرد . این ماده برای مقابله با کنه های افت در زنبور داری استفاده میشود.
برای این کار مقداری از این ماده در نسبت استاندارد با استفاده از سرنگ یا سمپاش استفاده میشود.
ایمنی و خطرات
این ماده به صورت طبیعی در گیاهان و غذاهای بسیاری وجود دارد .اما میزان اضافی از ان به صورت سنگ کلیه در بدن به وجود میاید .
مصرف بیش از حد این ماده باعث مسمومیت شده و مشکلات گوارشی به وجود می اورد . به همین دلیل لازم است قبل از استفاده از این ماده دیتا شیت ان مطالعه شود.