استئارات روی چیست و چه کاربردی دارد ؟

استئارات روی به عنوان نمک  روی اسید استئاریک ماده شیمیایی است با فرمول شیمیاییC₃₆H₇₀O₄Zn  میباشد . این ماده به عنوان یکی از افزودنی های مورد استفاده در صنعت تولید لاستیک مورد استفاده قرار میگیرد . این ماده در نقش امولسیفایر و تغلیظ کننده نیز مورد استفاده قرار میگیرد زیرا هم چربی دوست است وهم ابدوست .

این ماده نوعی صابون فلزی است و خاصیت آب گریزی دارد . شکل ظاهری ان به صورت پودر سفید رنگ و میکرونیزه است .در حلال های اروماتیک مثل بنزن و هیدروکربن های کلرینه در دمای بالا حل میشود اما در اب و اتر و الکل نامحلول است .

برخی از کاربردهای این ماده شیمیایی در جدول زیر ذکر شده است :

 

خواص	مقادیر
فرمول مولکولی	C36H70O4Zn
نام دیگر	Zinc distearate
جرم مولی	632.33g/mol
دانسیته	1.095g/mol
نقطه ذوب	120-130°C
نقطه جوش	Decomposed

فرایند تولید این ماده به چه صورت است؟

برای تولید صنعتی استئارات روی از یک واکنش دو مرحله ای استفاده میشود . مرحله اول شامل خنثی سازی اسید استئاریک به وسیله سدیم هیدروکسید است .گام دوم استفاده از سولفات روی به منظور تولید محصول نهایی میباشد .

روش دیگر برای تولید این ماده استفاده از مخلوط اسید سیتریک و اسید استیک با آب به عنوان کاتالیست واکنش است . در این روش اکسید روی با ترکیب اسیدی در نسبت های دقیق با سرعت بالا مخلوط میشود .طول زمان واکنش مخلوط شدن مواد اولیه حدود 40 دقیقه است.

استئارات روی چه کاربردهایی دارد؟

یکی از اصلی ترین کاربردهای این ماده استفاده از اندر صنعت تولید لاستیک به عنوان عامل روان کننده میباشد . این ماده در صنعت تولید لاستیک و پلاستیک و همچنین پلیمر نقش روان کننده خارجی و همچنین  مات کننده پلاستیک و پلیمر را ایفا میکند . در مستر بچ ها میتوان از این ترکیب شیمیایی به عنوان عامل دیسپرس کننده رنگ استفاده کرد .همچنین در سیلر ها به عنوان عامل سنباده خوری کاربرد دارد.

استئارت روی به عنوان یکی از بهترین مواد شیمیایی که به عنوان روان ساز داخلی برای پودر های قالب ریزی و روان کننده قالب کاربرد دارد .قبلا از ترکیبات دیگری مانند استئاریک اسید و اکسید روی به عنوان عامل فعال مننده و شتاب دهنده در پروسه حرارات دهی به لاستیک مورد استفاده قرار میگرفت . در حال حاضر استئارات روی یکی از بهترین روان ساز ها در صنعت است که به منظور روان کننده و جدا کننده از قالب کاربرد دارد .

این ماده یک ترکیب شییمیایی چربی دوست است بنابراین به عنوان کاتالیزور بین فازی در فرایند صابون سازی که در طول این پروسه چربی به صابون و الکل تبدیل میشود کاربرد دارد .

 

 

دی سدیم فسفات

دی سدیم فسفات چیست؟ این ماده شیمیایی که با نام سدیم هیدروژن فسفات نیز شناخته میشود ترکیبی معدنی با فرمول شیمیایی Na2HPO4 است .این ماده دارای چندین فرم هیدراته میباشد که شامل دو آبه،هفت آبه ،هشت آبه،و دوازده آّبه است.

محلول دی سدیم فسفات در اب یک محلول قلیایی با PH 8-11 است

وزن مولکولی:

دی سدیم فسفات خشک: 141/96گرم بر مول

دی سدیم فسفات دو آبه: 177.99 گرم بر مول

دی سدیم فسفات هفت آبه : 268.07گرم بر مول

شکل ظاهری این ماده : پودر کرستالی سفید رنگ و بدون بو است.

نقطه ذوب:250  درجه سانتی گراد

دانسیته:1.7 گرم بر سانتی متر مکعب

حلالیت در آب:

7.7  گرم در 100 میلی لیتر آب در 20 درجه سانتیگراد

11.8 گرم در 100 میلی لیتر آب در 25 درجه سانتی گراد

فرایند تولید

روش تولید این ماده از واکنش فسفریک اسید که با سدیم هیدروکسید خنثی میشود است

در روش تولید صنعتی که برای تولید دی سدیم فسفات در مقیاس زیاد استفاده میشود تولید این ماده در دو مرحله صورت میگیرد

CaHPO4 + NaHSO4 → NaH2PO4 + CaSO4

NaH2PO4 + NaOH → HNa2PO4 + H2O

 

کاربرد ها

این ماده دارای کاربردهای زیادی در صنایع مختلف است .

از گرید خوراکی این ماده در تولید محصولات غذایی استفاده میشود این ماده برای تقویت ارزش غذایی و بهبود عملکرد پخت و پز استفاده میشوند . این ماده در تولید غذاهایی مثل ماکارونی و انواع پاستا نیز به کار میرود .زیرا افزودن دی سدیم فسفات فرایند پخت را سرعت میبخشد.همچنین در فرایند مرتبط با تولید شیر خشک و فرایند تغلیظ این ماده استفاده میشود چرا که به دلیل نقش بافری این ماده در این فرایند از ژله ای شدن شیر جلوگیری میکند.

از دیگر محصولات غذایی که در تولید انها دس یدیم فسفات میتواند نقش داشته باشد محصولاتی مانند فراورده های گوشتی ،کنسرو ها،سس ها،پودر های ژله ،شیر خشک و شکلات ها است .این ماده ب عنوان یک عامل انتی کیکینگ به محصولات غذایی افزوده میشود.

در تولید برخی محصولات لبنی مانند پنیر ها این ماده نقش امولسیفایر را ایفا میکند.

در صنعت از دی سدیم فسفات برای تصفیه اب و کاهش سختی اب استفاده میشود.

استفاده از این ماده  تشکیل رسوب های کلسیم را به تعویق می اندازد و ماده موثری در تصفیه آب میباشد. به علاوه در پزشکی نیز به منظور کاهش میزان کلیسم بالای خون از این ماده استفاده میشود.

علاوه بر موارد ذکر شده دی سدیم فسفات در صنعت در تولید خاموش کننده های اتش ،سرامیک ،لعاب کاری ،نساجی ،تولید محصولات شوینده و پاک کننده ، صنایع بافر سازی ،صنایع تولید لاستیک  نیز به کار میرود.

ایمنی

دی سدیم فسفات یک ماده شیمیایی بی خطر تلقی میشود این ماده ماهیت سمی برای انسان و محیط زیست ندارد