نیتریت سدیم با فرمول شیمیایی NaNO2 یک ترکیب شیمیایی با شکل ظاهری جامد سفید رنگ متمایل به زرد است این ماده دارای کاربرد های زیادی است گرید خوراکی این ماده به عنوان افزودنی و نگهدارنده در صنایع تولید مواد غذایی مانند فراورده های گوشتی از قبیل سوسیس و کالباس استفاده میشود.
از خواص فیزیکی و شیمیایی این ماده میتوان به PH این ماده که در محدوده 7 تا 9 میباشد اشاره رد . این ماده در اب محلول میباشد و پس از انحلال در ای به یون های سدیم و نیتریت تجزیه میشود.این ماده هنگامی که در مجاورت با هوا قرار گیرد به وسیله اکسیژن موحود در هوا به نیترات اکسید میشود.از این ماده به عنوان یک کاهنده قوی یا میشود.
تولید
روش تولید صنعتی نیتریت سدیم با استفاده از آمونیاک مایع در حضور کربتات سدیم یا هیدروکسید سدیم میباشد.امونیاک مایع در حضور هوا و یک بستر کاتالیستی اکسید شده و تولید اکسید های نیتروژن مانند NO و NO2 میکند. پس از ورود اکسسید های نیتروژن به یک برج جذب میشوند و پس از واکنش بامحلول کربنات سدیم یا هیدروکسید سدیم محلول نیتیریت سدیم تولید میشود. استفاده از هیدروکسید سدیم باعث تولید محلول غلیظ و خالص میشود . و استفاده از کربنات سدیم باعث تولید محلول رقیق میشود که باید در چندین مرحله اب اضافی ان حذف شود تا به غلظت مناسب برسد . برای تهیه نیتیریت سدیم خشک که به صورت گرانول یا پرک عرضه میشود باید فرایند های دیگری نیز روی این محلول انجام شود.
کاربرد
از زمان های گذشته تا به امروز استفاده از نمک ها برای کمک به حفظ و نگهداری مواد غذایی مرسوم بوده است . استفاده از نمک ها برای از بین بردن باکتری ها به این صورت است که طی یک فرایند اسمز آب موجود در بدن باکتری خارج میشود و با این اتفاق باکتری ها کشته میشود و بنابراین طول عمر مواد غذایی افزایش پیدا میکند.
عمده ترین کاربرد نیتریت سدیم در گرید غذایی استفاده از این ماده به عنوان نگهدارنده در صنایع تولید فراوره های گوشتی مانند سوسیس کالباس هات داگ ژامبون و ... است . این ماده در پخت گوشت بیکن و... به عنوان عامل تولید پلیمرهای کاپرولاکتام و به عنوان انتی اکسیدان استفاده میشود.
از گرید صنعتی این ماده در صنایعی مانند تولید چسب،ضدیخ ،محصولات شوینده،ضدعفونی کننده،بازدارنده های خوردگی ،عامل انتقال حرارت ،مواد شیمیایی ازمایشگاهی،روان کننده ،و در کشاورزی به عنوان افت کش و ... است
کشاورزی
در کشاورزی از نیتریت سدیم در کشاورزی به عنوان یک ماده مهم در ساخت پیروتکنیک ها و کودهای شیمیایی استفاده میشود.
نیترات سدیم به عنوان منبع مهمی برای تامین ازت مورد نیاز گیاهان به کار میرود.