تتراهیدروفوران که با نام تترامتیلن اکساید نیز شناخته میشود . این ماده در بازار به عنوان یک حلال پر کاربرد شیمیایی صنعتی با نام اختصاری THF شناخته میشود.
برخی خواص و مشخصات فیزیکی این ماده را در جدول زیر مشاهده میکنید :
خواص و ویژگی ها |
مقادیر |
فرمول شیمیایی |
C4H8O |
وزن مولی |
72.11 گرم بر مول |
شکل ظاهری |
مایع شفاف و بی رنگ با بویی مثل اتر |
دمای جوش |
66درجه سانتی گراد |
نقطه انجماد |
108.3- درجه سانتی گراد |
دانسیته |
889 کیلوگرم بر متر مکعب |
از تترا هیدروفوران در صنعت در موارد بسیاری استفاده میشود . میتوان گفت این ماده در تولید الیاف اسپندکس و الاستومرهای پلی اورتان مورد استفاده قرار میگیرد و نقش ماده اولیه را ایفا میکند . این ماده به خوبی میتواند رزینهای سنتزی یا طبیعی به ویژه رزین های پلی وینیل کلراید یا کوپلیمرهای وینیلیدن کلراید را در خودش حل کند بنابراین یک حلال مناسب برای این مواد میباشد..
افزایش میزان تولید الیاف اسپندکس باعث شده درخواست برای tthf نیز بالا برود .
تولید
برای تولید این ماده به طور کلی میتوان گفت که دو روش وجود دارد .در گذشته بیشتر از روش فوفورال این ماده از پوست ذرت استخراج میشده است فوفورال روشی مبتنی بر هیدروژنیزاسیون و دی کربونیلاسیون فوفورال است ..نقطه ضعف و مشکل این روش این است که میزان استخراج بستگی به میزان فورفورال تامین شده در صنعت کشاورزی دارد و میتواند الودگی های بسیاری ایجاد کند بنابراین برای تولید تترا هیدرو فوران در مقیاس بالا این روش مناسب نمیباشد .بنابراین این اتفاق باعث شد روش دوم یعنی روش reppe مورد استفاده قرار گیرد.
روش هیدروژنیزاسیون کاتالیزوری مالئیک انیدرید برای تولید thf به این صورت است که مالئیک انیدرید با هیدروژن در راکتور قرار گرفته و در حضور کاتالیزو نیکل میتوان تترا هیدرو فوران با درجه خلوص نزدیک به 80 درصد تولید کرد .در روش دای هیدراسیون 1و4 بوتان دی ال با اسید سولفوریک رقیق شده با اب واکنش میدهد .
علاوه بر این مورد دو روش دیگر نیز برای تولید THF به نام دی کلروبوتن و اکسیداسیون بوتادین نیز کاربرد دارد .
کاربردها
بعد از اشنایی با تترا هیدروفوران و خواص وِیژگی ها و روش تولید ان میتوان به برخی از کاربردهای این ماده در صنعت اشاره کرد .
همانطور که گفته شد این ماده قابلیت بالایی برای انحلال رزین ها دارد و به همین دلیل در پوشش های سنتزی چرم مورد استفاده است.
علاوه بر این این ماده در صنعت تولید چسب به عنوان حلال چسب اپوکسی و وینیل استفاده میشود.