مونوسدیم فسفات یکی از نمک های سدیم فسفات با فرمول شیمیایی NaH2PO4 میباشد .به طور کلی سدیم فسفات به صورت مونو ،دی و تری سدیم فسفات تولید میشود . از نظر مولکولی این ماده حاوی یک اتم سدیم دو اتم هیدروژن و یک استخلاف فسفات است .این ماده هم به صورت خشک و هم ابدار تولید میشود و فرم هیدراته ان به صورت مونو هیدرات یا یک ابه میباشد .برخی از خواص و ویژگی های فیزیکی این ماده در جدول زیر ذکر شده است :
خواص |
مقادیر |
فرمول شیمیایی |
NaH2PO4 |
وزن مولی |
119.98g/mol |
شکل ظاهری |
پودر کریستالی سفید رنگ |
دانسیته |
2.36g/cm3 (anhydrous) |
حلالیت در آب |
59.90 g/100mL(°0C) |
روش تولید این ماده از واکنش خنثی سازی اسید فسفریک و دی سدیم فسفات مطابق با معادله واکنش زیر پیروی میکند:
Na2HPO4 + H3PO4 → 2NaH2PO4
کاربردها و موارد مصرف
این ماده دارای کاربردهای بسیاری در صتایع مختلف میباشد . صنایع غذایی،پزشکی و دندن پزشکی،تولید محصولات بهداشتی ومراقبت شخصی و ... از جمله صنایع مصرف کننده عمده مونوسدیم فسفات میباشند .
فسفر یکی از مهمترین عناصر مورد نیاز بدن میباشد که برای ترمیم ،رشد و عملکرد بهتر بدن مورد نیاز است . این ماده میتواند به عنوان یک کنترل کننده PH و عامل بافر در بدن انسان به کنترل میزان PH کمک کند.
همچنین این ماده میتواند به عنوان یک مکمل غذایی در رژیم غذایی افرادی که دچار کمبود فسفر هستند برای تامین این ماده مغزی قرار گیرد سطح فسفر را در بدن انسان در حد تعادل نگهدارد .
علاوه بر این این ماده به دلیل خواص بسیاری که در زمینه مراقبت از سلمت دندان دارد در تولید خمیر دندان مورد استفاده قرار میگیرد چون هم به عنوان عامل پاک کننده و محافظت کننده و هم به عنوان یک عامل موثر در جلوگیری از پوسیدگی دندان در تولید محصولات بهداشتی مثل خمیر دندان و محلول های دهانشویه مورد استفاده قرار میگیرد.
علاوه بر این از این ماده در صنایع دیگری مثل تولید کاش و سرامیک ،تولید منسوجات در صنایع نساجی و همچنین تصفیه اب و پساب مورد استفاده قرار میگیرد .
در صنعت نساجی از مونو سدیم فسفات به عنوان یک ماده شیمیایی عامل تثبیت کننده و نرم کننده استفاده میشود .