اشنایی با مونو سدیم فسفات و کاربردهای ان

مونوسدیم فسفات یکی از نمک های سدیم فسفات با فرمول شیمیایی  NaH2PO4 میباشد .به طور کلی سدیم فسفات به صورت مونو ،دی و تری سدیم فسفات تولید میشود . از نظر مولکولی این ماده حاوی یک اتم سدیم دو اتم هیدروژن  و یک استخلاف فسفات است .این ماده هم به صورت خشک و هم ابدار تولید میشود و فرم هیدراته ان به صورت مونو هیدرات یا یک ابه میباشد .برخی از خواص و ویژگی های فیزیکی این ماده در جدول زیر ذکر شده است :

خواص	مقادیر
فرمول شیمیایی	NaH2PO4
وزن مولی	119.98g/mol
شکل ظاهری	پودر کریستالی سفید رنگ
دانسیته	2.36g/cm3 (anhydrous)
حلالیت در آب	59.90 g/100mL(°0C)

 

روش تولید این ماده از واکنش خنثی سازی اسید فسفریک و دی سدیم فسفات مطابق با معادله واکنش زیر پیروی میکند:

Na2HPO4 + H3PO4 → 2NaH2PO4

کاربردها و موارد مصرف

این ماده دارای کاربردهای بسیاری در صتایع مختلف میباشد . صنایع غذایی،پزشکی و دندن پزشکی،تولید محصولات بهداشتی ومراقبت شخصی و ... از جمله صنایع مصرف کننده عمده مونوسدیم فسفات میباشند .

فسفر یکی از مهمترین عناصر مورد نیاز بدن میباشد که برای ترمیم ،رشد و عملکرد بهتر بدن مورد نیاز است . این ماده میتواند به عنوان یک کنترل کننده PH و عامل بافر در بدن انسان به کنترل میزان PH کمک کند.

همچنین این ماده میتواند به عنوان یک مکمل غذایی در رژیم غذایی افرادی که دچار کمبود فسفر هستند برای تامین این ماده مغزی قرار گیرد  سطح فسفر را در بدن انسان در حد تعادل نگهدارد .

علاوه بر این  این ماده به دلیل خواص بسیاری که در زمینه مراقبت از سلمت دندان دارد در تولید خمیر دندان مورد استفاده قرار میگیرد چون هم به عنوان عامل پاک کننده و محافظت کننده و هم به عنوان یک عامل موثر در جلوگیری از پوسیدگی دندان در تولید محصولات بهداشتی مثل خمیر دندان  و محلول های دهانشویه مورد استفاده قرار میگیرد.

علاوه بر این از این ماده در صنایع دیگری مثل تولید کاش و سرامیک ،تولید منسوجات در صنایع نساجی و همچنین تصفیه اب و پساب مورد استفاده قرار میگیرد .

در صنعت نساجی از مونو سدیم فسفات به عنوان یک ماده شیمیایی عامل تثبیت کننده و نرم کننده استفاده میشود .

سدیم کلریت چیست؟

 

سدیم کلریت با فرمول شیمیایی NaClO2 و شناسه پاپ کم 24452 یک ماده شیمیایی جامد سفید رنگ است که  به عنوان عامل سفید کننده در صنایع تولید کننده کاغذ و نساجی به منظور سفید کردن خمیر کاغذ یا منسوجات استفاده میشود.وزن مولی این ماده شیمیایی 90.442 گرم بر مول در حالت انهیدروس یا خشک میباشد . این ماده در دو فرم خشک و ابدار (تری هیدرات یا سه آبه) وجود دارد.و فرم ابدار یا هیدراته ان با فرمول شیمیایی NaClO2.3H2O در شرایط دمای محیط پیدار تر میباشد .

برخی از مشخصات و ویژگی هتای این ماده در جدول زیر ذکر شده است :

خواص

مقادیر

فرمول شیمیایی

NaClO2

وزن مولی

90.442 g/mol (anhydrous) 144.487 g/mol (trihydrate)

 

شکل ظاهری

white solid

 

بو

odorless

دانسیته

2.468 g/cm3, solid

 

نقطه ذوب

anhydrous decomposes at 180–200 °C
trihydrate decomposes at 38 °C

حلالیت در آب

75.8 g/100 mL (25 °C)
122 g/100 mL (60 °C)

حلالیت در سایر حلال ها

slightly soluble in methanol ,ethanol

 

 

تولید و کاربرد

این ماده شیمیایی اولین توسط فردی به نام میلون از طریق واکنش جذب قلیایی گاز حاصل از واکنش کاهش جزیی کلرات  که به عقیده این دانشمند  محتوی کلرین تری اکسید با فرمول شیمیایی Cl2O3 بود تولید شد. اما عقیده او پذیرفته نشد تا اینکه در ازمایش های بعدی اثبات کرد این گاز شامل مخلوطی از چند گاز مثل دی اکسید کلرید و کلرین میباشد .میتوان گفت دی اکسید کلر،سدیم هیدروکسید،وهیدروژن پراکسید  مواد اولیه در فرایند تولید سدیم کلریت میباشد.

از جمله کاربردهای این ماده میتوان به استفاده از ان به صورت مصرف خانگی و صنعتی اشاره کرد . در صنعت از این ماده شیمیایی به منظور ضدعفونی کردن سطوح مختلف و همچنین عامل سفید کننده بسیار کاربرد دارد . صنایع تصفیه اب و پساب ،نساجی ،تولید کاغذ،تولید محصولات شوینده و سفید کننده و ضدعفونی کننده و همچنین تولید محصولات غذایی دریایی فراوری شده به منظور از بین برنده میکروب ها کاربرد دارد .

علاوه بر موارد ذکر شده ابن ماده در درمان  پزشکی نیز مورد استفاده قرار میگیرد زیرا سدیم کلریت دارای کاربردهای دارویی نیز میباشد  و در بخش بهداشت و درمان در دمان بیماری هایی مثل سرماخوردگی ،آرتروز،مالاریا و ... کاربرد دارد .

ایمنی و خطرات

همانطور که گفته شد این ماده به عنوان یک ماده دارویی نیز مورد استفاده قرار میگیرد و استفاده از ان در دوز های پایین برای بدن انسان بی خطر میباشد اما اثبات این نکته نیازمند بررسی های بیشتر و تحقیقات گسترده تری میباشد . استفاده از این ماده شیمیایی در دوز های بالاتر از حد مجاز عوارضی مثل تهوع اسهال خستگی بی خوابی کاهش فشار خون و ... دارد .و در موارد وخیم تر منجر به خون ریزی از بینی و سوزش پوست و خشکی گلو که باعث سرفه  و تنگی نفس میشود.

متیلن کلراید چیست و چه کاربردهایی دارد؟

متیلن کلراید یکی از حلال های پر استفاده در صنعت است که با نام دی کلرو متان نیز شناخته میشود. این ماده مایعی شدیدا فرار است که کاربردهای بسیاری در صنعت به عنوان حذف کننده چسب و رنگ ،روانساز،گریس از روی سطوح فلزی همچنین در تولید فوم یورتان و مواد ایروسل  در صنعت و داروسازی کاربرد دارد.

از جمله خواص این حلال شیمیایی در جدول زیر ذکر شده است

خواص	مقادیر
فرمول شیمیایی	CH2Cl2
وزن مولی	84.03g/mol
شکل ظاهری	مایعی بی رنگ با بویی مانند کلروفرم
دمای جوش	39.6 درجه سانتی گراد
نقطه ذوب	-96.7 درجه سانتی گراد
دانسیته	1.3266g/cm3
حلالیت در آب	5.2 g/L (60°C)
حلالیت در سایر حلال ها	اتیل استات-الکل-بنزن-هگزان-CCl4 دی اتیل اتر CHCl3
فشار بخار	79.99kPa(°35C)

 

دی کلرومتان یک حلال قطبی است اما با این حال در اب حل نمیشود.میزان حلالیت این ماده شیمیایی در اب تنها 2 میلی گرم در 100 میلیلیتر در 20 درجه سانتی گراد است .این ماده در حلالهای الی بسیاری مثل اتانول ،اتر،فنل،الدهید و کتون ها حل میشود.

فرایند تولید

برای تولید این ماده از واکش کلرو متان یا متان با کلر گازی در دمای 400 الی 500 درجه سانتی گراد استفاده میشود.طی این برهمکنش ها ترکیبات کلرینه تولید میشود ه واکنش شیمیایی ان مطابق واکنش زیر است:

CH4 + Cl2 → CH3Cl + HCl

CH3Cl + Cl2 → CH2Cl2 + HCl

CH2Cl2 + Cl2 → CHCl3 + HCl

CHCl3 + Cl2 → CCl4 + HCl

طی این واکنش ها کلرو متان ،دی کلرومتان،کلروفرم و کربن تتراکلرید به صورت مخلوط تولید میشود که برای جداسازی انها از تقطیر استفاده میشود.

بررسی ها حاکی از این بوده است که رشد بازار جهانی برای این ماده تا سال 2024 5.2درصد افزایش یابد و به 1078 میلیون دلار برسد.با توجه به افزایش میزان تولید چسب،رنگ،و افزایش واحد های توسعه و تحقیق و بافت های پیشرفته کشورهایی مانند کره جنوبی و مالزی تقاضای بالایی برای این محصول دارند.

موارد مصرف و کاربردها

متیلن کلراید در مصارف خانگی به عنوان عامل پاک کننده و از بین برنده رنگ ها از سطوح مختلف استفاده میشود علاوه بر این این ماده به منظور از بین بردن جرم و جلا دادن به سرامیک های حمام نیز کاربرد دارد .

در صنعت ااز این حلال به عنوان حلال و پاک کننده رنگ ،حلال های فرایندی ،داروسازی مورد استفاده قرار میگیرد.

در صنایع تولید کننده محصولات غذایی و نوشیدنی این ماده به عنوان عامل استخراج مواد مختلف مثلا برای حذف کافئین از برگ چای و یا دانه قهوه استفاده میشود بدین ترتیب با استفاده از این ماده میتوان محصولات فاقد کافئین تولید کرد.

 

آشنایی با گلیسیرین مونو استئارات و کاربردهای آن

گلیسیرین مونو استئارات که با نام گلیسرول نیز شناخته میشود با نام اختصاری GMS در بازار عرضه میشود. از مهمترین کاربردهای این ماده استفاده از ان در صنایع غذایی به عنوان امولسیفایر میباشد.میتوان گفت این ماده گلیسرول استر استئاریک اسید است .

این ماده به صورت جامد و پودر سفید رنگ و بدون بو است و کمی شیرین است.

خواص و ویژگی ها

خواص	مقادیر
فرمول شیمیایی	C21H42O24
وزن مولی	358.563 گرم بر مول
شکل ظاهری	جامد سفید رنگ
نقطه ذوب	57 الی 65 درجه  سانتی گراد
حلالیت	نامحلول در آب
دانسیته	1.03 گرم بر سانتی متر مکعب
نقطه اشتعال	230 درجه سانتی گراد

گلیسیرین یا گلیسرول یک الکل سه عاملی است که در ساختار شیمیایی اش سه استخلاف هیدروکسیل دارد .این ماده به دلیل پیوند های هیدروژنی در اب و الکل امتزاج پذیر است ودر سایر حلال ها  کم حل میشود. به طور کلی گلیسرول مایعی شفاف و بدون رنگ است که بو ندارد  و در صورتی که گرما به ان بدهیم اب از دست میدهد و ایجاد بوی ازاردهنده ناشنی از تولید الدئید در این وکنش  میباشد.این ماده میتواند با اسید چرب ترکیب شود و مونو و تری گلیسیرید تولید کند. برای مثال روغن نباتی مثالی برای این واکنش است.

گلیسیرین در گرید دارویی برای تولید محصولات مراقبت از پوست مثل انواع لوسیون ها استفاده میشود. علاوه بر این در تولید شیاف این ماده کاربرد دارد .

ایزومرهای گلیسرول مونو استئارات

گلیسیرین مونو استئارات سه نوع ایزومر اورتو متا و پارا دارد و علاوه بر ان دو نوع انانتیومر با نام شیمیایی 1- گلیسرول مونو استئارات و 2-گلیسرول مونو استئارات نیز دارد که از لحاظ خواص زیادی به هم شباهت دارند.

کاربردها

از جمله کاربردهای این ترکیب شیمیایی میتوان به استفاده از ان در صنایع مختلف مثل صنایع تولید محصولات غذایی اشاره کرد.این ماده به عنوان یک ماده موثر انتی کیکینگ و یا امولسیفایر و نگهدارنده در فرایند تولید محصولات غذایی مختلفی کاربرد دارد .استفاده غذایی از این ماده دارای مجوز های لازم از سازمان غذا و داروی امریکا یعنی FDA است.

این ماده نقش امولسیفایر را دارد بنابراین در تولید و پخت نان ،کیک،دسر های مختلف مورد استفاده قرار میگیرد.

استفاده از این ماده در خمیر نان از کهنه شدن و کاهش کیفیت نان در دراز مدت میکاهد و مانع از خشک شدن زودرس نان میشود.زیرا نقش امولسیون کنندگی این ماده باعث میشود دو فاز اب و روغنی کنار هم نگه داشته شوند و بدین ترتیب کیفیت و مزه نان حفظ میشود.

در تولید محصولات غذایی مثل خامه و بستنی به منظور ایجاد بافتی صاف ونرم و حجم دهی به این مواد غذایی از GMS استفاده میشود.

این ماده در داروسازی نیز بسیار کاربرد دارد . در چشم پزشکی از این ماده برای کاهش مایعات درون چشم هنگام معاینه استفاده میشود.

به علاوه گاهی اوقات از این ماده به عنوان ملین در درمان یبوست استفاده میشود.

تزریق وریدی گلیسرول در شرایط خاصی مثل سکته مغزی،مننژیت،سندروم ریه،اسیب عصبی مرکزی و ... انجام میشود.

این ماده به عنوان مرطوب کننده در تولید کرم های مراقبت پوستی برای حفظ رطوبت پوست استفاده میشود.

ورزشکاران نیز از این ماده برای جلوگیری از افت آب در بدن استفاده میکنند.

 

کلرید کلسیم خواص و کاربردها

کلرید کلسیم یک ماده شیمیایی معدنی است که در دو گرید صنعتی و غذایی تولید میشود . فرمول این ترکیب معدنی CaCl2 است .

شکل ظاهری این ماده پودر کریستالی سفید رنگ است و حلالیت بالایی در اب دارد . وزن مولی این ماده 110.98 گرم بر مول است . این ترکیب به دو فرم خشک و هیدراته میباشد . کلرید کلسیم هیدراته به صورت مونو هیدرات،دی هیدرات،تترا هیدرات،هگزاهیدرات میباشد .

خواص و ویژگی ها

فرمول شیمیایی	CaCl2
وزن ولی	110.98 g·mol−1
شکل ظاهری	پودر سفید بدون بو
دانسیته	2.15 g/cm3 (anhydrous) 2.24 g/cm3 (monohydrate) 1.85 g/cm3 (dihydrate) 1.83 g/cm3 (tetrahydrate) 1.71 g/cm3 (hexahydrate)
نقطه ذوب	772–775 °C (1,422–1,427 °F; 1,045–1,048 K) anhydrous 260 °C (500 °F; 533 K) monohydrate, decomposes 175 °C (347 °F; 448 K) dihydrate, decomposes 45.5 °C (113.9 °F; 318.6 K) tetrahydrate, decomposes 30 °C (86 °F; 303 K) hexahydrate, decomposes
نقطه جوش	1,935 °C (3,515 °F; 2,208 K) anhydrous
حلالیت در اب	Anhydrous: 74.5 g/100 mL (20 °C) Hexahydrate: 49.4 g/100 mL (−25 °C) 59.5 g/100 mL (0 °C) 65 g/100 mL (10 °C) 81.1 g/100 mL (25 °C) 102.2 g/100 mL (30.2 °C) α-Tetrahydrate: 90.8 g/100 mL (20 °C) 114.4 g/100 mL (40 °C) Dihydrate: 134.5 g/100 mL (60 °C) 152.4 g/100 mL (100 °C)

روش تولید

این ماده  با واکنش خنثی سازی کلسیم هیدروکسید با هیدروکلریدریک اسید است .در سراسر جهان این ماده به عنوان فراورده جانبی فرایند سولوی  از واکنش زیر تولید میشود.

2 NaCl + CaCO3 → Na2CO3 + CaCl2

کاربرد این ماده در گرید غذایی در صنایع تولید کننده محصولات خوراکی به عنوان یک افزودنی غذایی و نگهدارنده به مواد غذایی اضافه میشود.شاخص کلرید کلسیم خوراکی E509 است و در تولید مواد غذایی نقش طعم دهنده ،سفت کننده و منعقد کننده دارد بنابراین از نرم شدن مواد غذایی جلوگیری میکند.

از این نمک برای یخ زدایی جاده ها در زمستان استفاده میشود.

در صنایع تولید فراورده های لبنی کلرید کلسیم در فرایند توید پنیر مورد استفاده قرار میگیرد.استفاده از این ماده باعث افزایش پایداری محصول نهایی میشود.

از دیگر کاربردهای این ماده میتوان به استفاده از ان در کشاورزی به عنوان یک کود شیمیاییبرای تامین کلسیم مورد نیاز گیاه اشاره کرد .عنصر کلسیم در کیفیت گیاه ،سفت شدن پوست میوه و افزایش عمر انبارداری میوه کمک میکند.

در صنعت از این نمک کلسیم در استخر شنا،تصفیه اب و پساب به عنوان خشک کن استفاده میشود.

علاوه بر این موارد این ماده در دیگر صنایع مثل متالورژی، حفاری چاه نفت،صنایع لاستیک ،تولید کاغذ و رنگ  مورد استفاده قرار میگیرد .

این ماده اگر به اندازه مجاز استفاده شود خطرناک نیست و مشکلی ایجاد نمیکند. مشکل اصلی خشک کننده بودن کلسیم کلرید و گرما زا بودن واکنش انحلال ان در اب است .تماس این ماده با پوست مزبوط و چشم منجر به سوختگی میشود.

و مصرف خوراکی ان تهوع استفراغ و درد درد ایجاد میکند.

a

اشنایی با فسفونوبوتان یا PBTC

فسفونوبوتان با نام شیمیایی 2-Phosphonobutane -1, 2, 4-Tricarboxylic Acid با نام اختصاری PBTC در بازار عرضه میشود. این ماده شیمیایی  به دو صورت جامد و پودری و محلول در اب میباشد .

در این جدول میتوانید برخی از خواص این ماده را ملاحظه کنید

خصوصیات فیزیکی

خواص

مقادیر

فرمول شیمیایی

C7H11O9P

وزن مولی

270.13 گرم بر مول

شکل ظاهری

پودر یا محلول

نام های دیگر

2-PHOSPHONOBUTANE-1,2,4-TRICARBOXYLIC ACID 37971-36-1 1,2,4-Butanetricarboxylic acid, 2-phosphono- PBTC 2-Phosphono-1,2,4-butanetricarboxylic acid

 

دانسیته

1.27 الی 1.30 گرم بر سانتی متر مکعب در 20 درجه سانتی گراد

حلالیت در اب

محلول در اب

 

فسفونو بوتان در چه صنعتی کاربرد دارد ؟

در مورد کاربرد و موارد مصرف این ماده میتوان گفت عمده ترین کاربرد فسفونوبوتان در صنعت تصفیه اب میباشد .این ماده به عنوان یک عامل ضد خوردگی و انتی اسکالانت در واحد های صنعتی که با آب سر و کار دارند مورد استفاده قرار میگیرد.

این ماده برای از بین بردن یون های فلزی و عوامل ایجاد کننده سختی اب مثل کلسیم کربنات و یون های فلزاتی مثل منیزیم و کلسیم در سیستم های خنک کننده  که اب در ان حضور دارد مورد استفاده است .

در این سیستم ها باقی مانند این عوامل و رسوب ها در مسیر اب باعث ته نشین شدن رسوب در لوله ها و تجهیزات میشود که منجر به کاهش طول عمر دستگاه های صنعتی و خوردگی انها میشود.فسفونات ها به عنوان یکی از بهترین کنترل کننده رسوب در صنعت مورد استفاده قرار میگیرند .و با پخش کردن مواد معدنی و یونهای فلزی در ساختار خود تشکیل رسوب را کنترل میکند و از ایجاد رسوب در دستگاه ها و تجهیزات صنعتی جلوگیری به عمال می اورد .

این ماده نسبت به سایر فسفونات ها قدرت بیشتری به عنوان عامل ضد خوردگی و انتی اسکالانت دارد .برای کنترل رسوب کربنات کلسی میتوان از PBTC استفاده کرد .به علاوه این ماده در شرایط سخت و دما و قلیاییت بالا بسیار کاربرد دارد .

در صنعت به منظور تولید کود های شیمیایی و برخی از محصولات استفاده شده به عنوان علف کش از این ماده استفاده میشود.

این ماده به عنوان عامل کاهش دهنده سختی آب و جلوگیری کننده از تشکیل رسوب و انتی اسکالانت به عنوان پراکنده کننده الاینده ها موزد استفاده قرار میگیرد.

ایمنی و خطرات

استفاده از این ماد ممکن است موجب بروز عوارض و حساسیت در افراد شود.استنشاق بخارات و غبار حاوی فسفونوبوتان میتواند باعص بروز مشکلات تنفسی و حسایت در سیستم تنفس و سرفه های شدید بشود.تماس این ماده با پوست بدن میتواند منجر به اسیب و صدمه رسیدن به بافت پوست شود. لذا لازم است قبل از کار کردن با این ماده  MSDS آن با دقت مطالعه شودو نکات ایمنی رعایت بشود.

ایزوتیازولین چیست و چه کاربردهای دارد؟

ایزوتیازولین یا ایزوتیازول یکی از ترکسیبات شیمیایی آلی است که دارای فرمول شیمیایی C3H3NOS  و وزن مولی101.123  گرم بر مول  میباشد .این ماده  نقش نگهدارنده دارد و در تولی محصولات شوینده و مراقبت شخی و ارایشی بهداشتی استفاده میشود.

به طور کلی از ایزوتیازولین در صنایع مختلفی از جمله صنایع مرتبط با تصفیه آب ،تولید محصولات بهداشتی و شوینده ،فلز کاری ،تولید چسب، تولید ضدعفونی کننده های به کار رفته در پزشکی .

کاربردها

در بسیاری از محصولات مراقبت شخصی مانند کرم های ضد افتاب ، محلول های ضد عفونی کننده دست ،شامپو مو و شامپو بدن ،لوسیون بدن ، لوازم ارایشی و .... به کار میرود.

در فرمولاسیون شامپو ها از این ماده به عنوان ماده پایه و اصلی در تولید محصول استفاده میشود. ایزوتیازولین در تولید و فرمولاسیون محصولا مراقبت شخصی به خصوص محصولات مراقبتی از پوست و مو به عنوان یک عامل نگهدارنده مورد استفاده قرار میگیرد .

ایزوتیازول نقش ماده انتی باکتریال را ایفا میکند  .

حضور این ماده و مشتقاتش در تولید محصولات شوینده باعث میشود باتری ها ،قارچ و مخمر ها  در محصولات تولیدی که پایه اب دارند قادر به رشد نباشند. و تا زمانی که محصول مورد نظر منقضی نشه باشد هیچ گونه باکتری و میکروبی در ان رشد نکند.

یکی دیگر از کاربردهای این ماده  استفاده از ان  در صنایع در صنایع تصفیه اب میباشد . ایزوتیازول میتواند از رشد جلبک و باکتری ها در اب جلوگیری میکند بنابراین از این ماده میتوان در فرایند های تصفیه اب استفاده کرد

علاوه بر این این ماده در میادین نفتی ،صنایع تولید و فراوری چرم ومحصولات چرمی و... استفاده میشود.

مشتقات

متیل کلروایزوتیازولینون که با نام اختصاری MCIT شناخته میشود  یکی از مشتقات ایزوتیازولینون است .این ماده به عنوان یک عامل ضد میکروب و باکتری و قارچ و نگهدارنده در دو فرم جامد یا مایع غلیظ در صنایع تولید محصولات شوینده و مراقبت شخصی بسیار کاربرد دارد .این ماده در محصولات بهداشتی مختلفی مانند پودر لباسشویی،مایعات ظرفشویی،فوم های دست شویی،محلول های پاک کننده شیشه ،محلول های پاک کننده سرامیک ،شوینده های پارچه ، اسپری های خشبو کننده هوا ،شوینده های فرش و موکت، تولید دستمال مرطوب و بسیاری از محصولات دیگر مورد استفاده قرار میگیرد.

نکات ایمنی

ایزوتیازول یک ماده شیمیایی با سمیت بالا است و در صورت استنشاق بخارات آن باعث تحریک و صدمه رسیدن به ریه میشود. تماس مستقیم این ماده با پوست و یا چشم میتواند باعث ایجاد جراحت و سوختگی کند زیرا این ماده ای خورنده است .

 

تترا هیدروفوران،خواص و کاربردها

تتراهیدروفوران که با نام تترامتیلن اکساید نیز شناخته میشود . این ماده در بازار به عنوان یک حلال پر کاربرد شیمیایی صنعتی با نام اختصاری THF  شناخته میشود.

برخی خواص و مشخصات فیزیکی این ماده را در جدول زیر مشاهده میکنید :

خواص و ویژگی ها	مقادیر
فرمول شیمیایی	C4H8O
وزن مولی	72.11 گرم بر مول
شکل ظاهری	مایع شفاف و بی رنگ با بویی مثل اتر
دمای جوش	66درجه سانتی گراد
نقطه انجماد	108.3- درجه سانتی گراد
دانسیته	889 کیلوگرم بر متر مکعب

 

از تترا هیدروفوران در صنعت در موارد بسیاری استفاده میشود . میتوان گفت این ماده در تولید الیاف اسپندکس و الاستومرهای پلی اورتان مورد استفاده قرار میگیرد و نقش ماده اولیه را ایفا میکند . این ماده به خوبی میتواند رزینهای سنتزی یا طبیعی به ویژه رزین های پلی وینیل کلراید یا کوپلیمرهای وینیلیدن کلراید را در خودش حل کند بنابراین یک حلال مناسب برای این مواد میباشد..

افزایش میزان تولید الیاف اسپندکس باعث شده درخواست برای tthf نیز بالا برود .

تولید

برای تولید این ماده به طور کلی میتوان گفت که دو روش وجود دارد .در گذشته بیشتر از روش فوفورال این ماده از پوست ذرت استخراج میشده است فوفورال روشی مبتنی بر هیدروژنیزاسیون و دی کربونیلاسیون فوفورال است ..نقطه ضعف و مشکل این روش این است که میزان استخراج بستگی به میزان فورفورال تامین شده در صنعت کشاورزی دارد و میتواند الودگی های بسیاری ایجاد کند بنابراین برای تولید تترا هیدرو فوران در مقیاس بالا این روش مناسب نمیباشد .بنابراین این اتفاق باعث شد روش دوم یعنی روش  reppe مورد استفاده قرار گیرد.

روش هیدروژنیزاسیون کاتالیزوری مالئیک انیدرید برای تولید thf به این صورت است که مالئیک انیدرید با هیدروژن در راکتور قرار گرفته و در حضور کاتالیزو نیکل میتوان تترا هیدرو فوران با درجه خلوص نزدیک به 80 درصد تولید کرد .در روش دای هیدراسیون 1و4 بوتان دی ال  با اسید سولفوریک رقیق شده با اب واکنش میدهد .

علاوه بر این مورد دو روش دیگر نیز برای تولید THF به نام دی کلروبوتن و اکسیداسیون بوتادین  نیز کاربرد دارد .

کاربردها

بعد از اشنایی با تترا هیدروفوران و خواص وِیژگی ها و روش تولید ان میتوان به برخی از کاربردهای این ماده در صنعت اشاره کرد .

همانطور که گفته شد این ماده قابلیت بالایی برای انحلال رزین ها دارد و به همین دلیل در پوشش های سنتزی چرم مورد استفاده است.

علاوه بر این این ماده در صنعت تولید چسب به عنوان حلال چسب اپوکسی و وینیل استفاده میشود.

 

آسپارتام چیست ؟

اسپارتام چیست؟ آسپارتام یکی از مشتقات اسید های امینه است و به عنوان شیرین کننده مصنوعی جایگزین شکر  در صنایع تولید کننده محصولات غذایی کاربرد دارد .این ماده تویط داروسازی به نام جیمز شلاتر در سال 1965 برای اولین بار کشف شد .اسپارتام بعد از شیرین کننده دیگری به نام ساخارین به عنوان دومین رقیب جدی شکر در تولید محصولات غذایی مختلف کاربرد دارد .

از جمله خواص این ماده کالری کمتر نسبت به شکر میباشد .

برخی از خواص و ویژگی های این ماده به شرح زیر است :

فرمول شیمیایی: C14H18N2O5

وزن مولی:294.307 گرم بر مول

شکل ظاهری:پودر سفید رنگ

نقطه ذوب: 246-247 درجه سانتی گراد

نقطه جوش:تجزیه میشود

چگالی :1.347 گرم بر سانتی متر مکعب

حلالیت در آب: به مقدار کم حل میشود

حلالیت در سایر حلال ها : کمی در اتانول حل میشود.

 

غذاهای شیرین دارای مقادیر بالایی از کالری و کربوهیدرات است که استفاده زیاد از ان منجر به اسیب های جسمی و به خطر افتادن سلامتی میشود . بیماری هایی مانند چاقی و دیابت از عوارض مصرف بیش از حد غذاهای شیرین به وجو می ایند .به خصوص در زمان حال که با افزایش ماشینی شدن زندگی بشر و کاهش تحرک فعالیت بدنی انسان که مستلزم سوزاندن کالری مصرف شده میباشد کاهش یافته است .همه این عوامل باعث شده است که استفاده از شیرین کننده های مصنوعی مثل آسپارتام ،ساخارین ،سوکرالوز،استویا،زایلیتول و... به دلیل کالری کم مورد توجه قرار گیرند .

نخسین شیرین کننده مصنوعی سدیم ساخارین میباشد .این ماده در سال 1879 کشف شد . در تولید محصولاتی مثل خمیر دندان ،ادامس ،دهانشویه و ... مورد استفاده قرار میگیرد .

زمانی که اسپارتام در سال 1965 کشف شد در سال 1980 به عنوان یک شیرین کننده مورد استفاده در تولید محصولات خوراکی و غذایی از سازمان غذا و داروی آمریکا FDA  مجوز مصرف دریافت کرد . از ان زمان به عنوان یک شیرین کننده کم کالری جایگزین شکر شد به طوری که امروزه در سراسر جهان برای تولید محصولات غذایی مختلف و نوشابه های زیرو یا رژیمی و محصولات غذایی مختلف دیگر مانند پودر شربت ،ادامس ،ابمیوه  ،پودر ژله و ... مورد استفاده قرار میگیرد .

روش تولید

روش تولید این ماده از استخراج اسیدهای امینه میباشد ..اسید های امینه ترکیبات شیمیایی هستند که به منطور تولید پروتئین مورد مصرف گیاهان و حیوانات میباشند ..اسپارتام از دو نوع اسید امینه به نام اسید اسپارتیک و فنیل الانین به دست می اید . اسپارتام به شکل طبیعی از طبیعت به دست نمی اید و از دو روش تخمیر و ترکیب شیمیایی تولید میشود .

 

گلوتارالدئید چیست؟

گلوتارالدئید یک ماده شیمیایی با فرمول شیمیایی C5H8O2 میباشد و از خصوصیات ان میتوان به به شکل ظاهری ان اشاره کرد این ماده به صورت مایعی بی رنگ است که بویی تند دارد و با وجود حالت روغنی این مایع در اب به خوبی حل میشود.

                                       

                                                                                      

فرمول شیمیایی	C5H8O2
جرم مولی	100.11 گرم برمول
شکل ظاهری	مایع بی رنگ
دانسیته	0.72 گیلوگرم بر متر مکعب
نقطه انجماد	14-درجه سانتی گراد
نقطه جوش	188درجه سانتی گراد

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تولید

برای تولید این ماده شیمیایی از اکسیداسیون ماده ای به نام سیکلو پنتن استفاده میشود .این واکنش روش صنعتی تولید گلوتارالدئید میباشد . روش دیگر استفاده از واکنش دیلز الدر اکرولین و وینیل اتر است که با هیدرولیز این ماده تولید میشود.

گلوتارالدئید مانند آلدهید های دیگر در حضور محصول های ابی به فرم هیدراته تبدیل میشود.

کاربردها

از کاربردهای این ماده شیمیایی میتوان به استفاده از ان در صنایع مختلف مانند کاغذ سازی ،دباغی ،ضدعفونی کنندگی ،ظاهر کردن عکس رادیولوژی ،صنعت نفت ،دامپزشکی،تولید محصولات ارایشی و مراقبت شخصی و... اشاره کرد.

در تولید محصولات ضدعفونی کننده ای که با نام سایدکس و یا گلوتار در بازار موجود میباشند از محلول 1 تا 2 درصد گلوتارالدئید به کار رفته است . این محصولات در بخش درمان و پزشکی به منظور استریل کردن دستگاه دیالیز ،برونکوسکوپ،ابزارهای جراحی و دندان پزشکی مورد استفاده قرار میگیرد.

این ماده علاوه بر نقش ضدعفونی کنندگی به عنوان ماده واکنش دهنده آمین در واکنش اتصال عرضی مورد استفاده قرار میگیرد.

یکی دیگر از زمینه های کاربرد گلوتارالدئید در فرایند غیر فعال کردن سم باکتری ها است که در تولید واکسن های توکسوئیدی مورد استفاده قرار میگیرد.

از محلول 10% گلوتارالدهید در درمان زگیل های ایجاد شده در کف پا استفاده میشود.گلوتارال یا دیسوارت نام داروهای حاوی گلوتارالدهید است که با خشک کردن پوست ناحیه زگیل باعث از بین رفتن زگیل میشوند.

در صنایع مرتبط با تصفیه آب به منظور جلوگیری از رشد باکتری ها از محلول 10 الی 15 درصد این ماده استفاده میشود . علاوه بر نقش بازدارنده رشد باکتری ها این ماده به عنوان یک عامل ضد خوردگی نیز استفاده میشود.

در صنعت نفت و حفاری این ماده به عنوان یک افزودنی در گل حفاری مورد استفاده قرار میگیرد. علاوه بر این محلول 0.5 تا 2 درصد این ماده در فرایند فراوری چرم در صنعت دباغی کاربرد دارد.نقش ضدعفونی کنندگی این ماده علاوه بر بخث درمان و پزشکی در دامپزشکی و استخرهای پرورش ماهی به منظور از بین بردن باکتری ها و کنترل میکروارگانیسم ها به کار میرود.